Grote veranderingen beginnen klein

Blijvende verandering in organisaties vereisen vaak een grondige aanpak en professionele begeleiding. Maar jij kunt ook een verandering in gang zetten door je gedrag te veranderen. Hoe klein of onbetekenend dit in het begin ook lijkt. Want kleine veranderingen kunnen een volgende grotere verandering in gang zetten. Zo ontstaat een steeds groter wordende beweging die uiteindelijk voor een totale verandering zorgt. Dat is ook zichtbaar in sociologische modellen als de ‘adoptiecategorieën van Rogers’ of de ‘trap van Quirke’.

Groter wordende stappen
Hierin wordt zichtbaar dat innovaties of veranderingen altijd plaatsvinden in verschillende fases of stappen, die door een steeds groter wordende groep tot ‘mainstream’ worden gemaakt. Met voorlopers, de massa en achterblijvers. Vaak worden er ook ‘ambassadeurs’ aangesteld die dit ‘adoptieproces’ moeten versnellen, zodat de verandering eerder een ‘critical mass’ bereikt. Bij grote sociale veranderingen heeft men het over ‘tipping points’. Momenten waarop een verandering door de meerderheid van de totale populatie wordt overgenomen.

Natuurkundige wet
Maar dit effect is niet nieuw of door mensen bedacht. Het is een natuurkundige wet, een geometrische of circulaire verandering. Daarin zien we geen grafieken met percentages, maar een golfbeweging met daarin momenten waarop zichtbaar wordt dat een beweging groeit. Een effect van wederzijdse beïnvloeding. Men noemt dit ook wel het ripple effect, domino effect of in normaal Nederlands: een kettingreactie. Wetenschapper Stephen Morris laat dit in het volgende experiment mooi zien:

De huidige situatie in stand houden
De video laat als wetmatigheid zien dat iedere grote verandering altijd klein begint. Ook tussen mensen. Het begint pas te groeien als je je uitspreekt, je gedrag aanpast en zo medestanders vindt. Wellicht wordt je ook wel eens moe van alle zaken die niet goed gaan in je organisatie? Maar dat het makkelijker is om je mond te houden of de verantwoordelijkheid bij anderen neer te leggen? Maar hiermee houd je de huidige situatie in stand. Want pas als je je kenbaar maakt en laat merken hoe je er werkelijk over denkt, zul je vaak medestanders vinden. Mensen die om precies dezelfde redenen als jij, tot die tijd hun mond hielden.

“Be the change you wish to see in the world’

Mahatma Gandhi

Verandering begint bij jezelf
Ieder deel van het systeem, draagt een verantwoordelijkheid voor deze wet van wederzijdse beïnvloeding. Jij dus ook. Hoe klein of onbetekenend je jezelf misschien ook vindt. Jij kunt van betekenis zijn en een verandering in gang zetten. Wellicht inspireer je of motiveer je anderen om zich bij jouw beweging aan te sluiten of zich uit te spreken. Welk blokje duwen jullie om?